Historia szkoły

• • • Początki szkoły w Wielu sięgają czasów Rzeczpospolitej Obojga Narodów. W protokole wizytacji z 1710 r. odnotowano, że we wsi istniała szkoła parafialna, w której uczył organista.

      W czasie zaborów nauczyciele w wielewskiej szkole byli najczęściej Polakami. Musieli jednak z mniejszym lub większym skutkiem realizować pruską politykę germanizacyjną. W 1838 r. do szkoły uczęszczało 140 dzieci, a jej kierownikiem był Antoni Kosobucki. Budynek szkolny powstał w 1884 r. mając pierwotnie 4 izby lekcyjne, tyle bowiem było w szkole klas. Na początku XX wieku w języku polskim uczono tylko religii. Gdy władze również do tego przedmiotu zapowiedziały wprowadzeni języka niemieckiego wybuchł słynny strajk szkolny, który na Pomorzu w 1906 r. objął przede wszystkim Kaszuby, a więc także Wiele. Mimo szykanowania przez władze strajk trwał kilka miesięcy.

      Po odzyskaniu niepodległości, po 1920 r. pierwszym kierownikiem szkoły był Bolesław Kossak-Głowczewski. Razem z nim pracowali: Rozalia Narloch, Maria Kuklińska i Adam Patenkiewicz. Potem funkcję kierownika objął wielewianin, Bernard Sieracki, a do grona nauczycielskiego przybył Stanisław Walkusz, rodowity Kaszuba. W 1932 r. kierownictwo szkoły objął Wenancjusz Napiórski. Pozostali nauczyciele za opozycję wobec władzy sanacyjnej zostali przeniesieni a na ich miejsce przyjęto innych. Był to czas otwartego konfliktu znacznej części miejscowej społeczności, kierowanej przez proboszcza, ks. Józefa Wryczę, ze szkołą reprezentującą politykę sanacji. Konflikt wygasł, kiedy to szkołę objął Wacław Pokojski. Nauczyciele należeli do wąskiej elity kulturalnej i kierowniczej we wsi i okolicy.

      W czasie okupacji we Wielu istniało tajne nauczanie w języku polskim, jako reakcja na pełne zniemczenie szkoły. Rozalia Narloch i grono jej współpracownic prowadziły kilka kompletów realizujących program szkoły podstawowej.

      "Publiczna Szkoła Powszechna w Wielu", po wojennej przerwie w jej dziejach, rozpoczęła działalność 4 września 1945 r. Kierownikiem został Stanisław Kurach. W roku szkolnym 1945/46 do pięciu klas zapisano 217 uczniów. Nauczycielami byli Franciszek Lipski, Rozalia Narloch i Wanda Cieplińska. Szkoła przyjęła na siebie, oprócz swych podstawowych funkcji nauczania i wychowania, rolę ośrodka współtworzącego kulturę wsi. Na jej terenie działał teatralny zespół amatorski i zespól taneczny. Była inicjatorem założenia świetlicy gromadzkiej, w której znajdowały się czasopisma, gry towarzyskie i skromna biblioteka.

      W roku szkolnym 1947/48 po raz pierwszy szkoła liczyła 7 klas. Uczniów było 212. W 1948 r. kierownictwo szkoły objęła Rozalia Narloch i kierowała nią do 1954 r. Przybyli nauczyciele: Józef Brzeziński i Franciszka Janikowska. Ta ostatnia przejęła kierownictwo szkoły w 1954 r. W roku 1957 rozpoczął swoją działalność szkolny zespół muzyczny pod kierownictwem Antoniego Skwierawskiego.

      Dzięki funduszom Zakładów Rybnych w Chojnicach i dotacji władz oświatowych w 1960 r. rozbudowano szkołę o 4 sale i kuchnie, która latem służyła koloniom. 1 września 1964 r. zaczęły dojeżdżać do Wiela dzieci szkolne z Kliczków, Górek, Przytarni, Borska i Wdzydz Tucholskich, gdzie zlikwidowano klasy V-VII. Doszli nowi nauczyciele: Krystyna Cybulska, Maria Bal i Jan Narloch.

      Jednym z największych wydarzeń w dziejach szkoły było nadanie jej imienia Wincentego Rogali. Szkolna uroczystość 9 kwietnia 1966 r. zastała wzbogacona udziałem rodziny Patrona, jego przyjaciół, występem druha Jasia Nowaczyka oraz otwarciem wystawy pamiątek po Wicku Rogali. Od września tego roku szkoła była już 8-klasowa. Nauczyciele podnosili swoje kwalifikacje, rosło grono magistrów. W kwietniu 1969 r. szkoła brała udział w Turnieju Wsi Wiele-Lipnica na neutralnym gruncie w Konarzynach, gdzie wielewianie zwyciężyli.

      Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego 1975/76 po raz pierwszy w dziejach szkolnictwa odbyło się 21 sierpnia. Dyrektorem szkoły, po odejściu Franciszki Janikowskiej-Kobus na emeryturę, została Krystyna Drąg. Rok później kierownictwo szkoły objął Krzysztof Grabowski. Pełnił on tę funkcję do 20 września 2006 roku, kiedy to, po czterdziestu latach pracy w zawodzie nauczycielskim i trzydziestu latach dyrektorowania przeszedł na emeryturę.

      Pod jego to już kierownictwem 18 września 1982 r. odbyła się uroczystość odsłonięcia przed szkołą pomnika Wincentego Rogali, ufundowanego przez Zrzeszenie Kaszubsko - Pomorskie. Odsłonięcia dokonał syn, Franciszek Rogala.

      Krzysztof Grabowski, jako dyrektor dbał o poprawę warunków nauki dla uczniów. W 1994 roku powiększono szkołę o nowy pawilon z kotłownią olejową i zapleczem sanitarnym. Było to możliwe dzięki powstaniu w 1988 roku Społecznego Komitetu Budowy Szkoły w Wielu, który w 1990 roku przekształcił się w Fundację Gospodarczą Rozbudowy i Modernizacji Szkoły z przewodniczącym Stefanem Wałaszewskim. Fundacja po oddaniu do użytku pawilonu już po roku czyli 14 listopada 1995 r. przystąpiła do budowy sali gimnastycznej. Budowa kontynuowana przez Gminę Karsin została zakończona 6 czerwca 1998 roku. Na bieżąco modernizowano również stary budynek szkolny.

      Po wprowadzeniu reformy oświatowej 1 września 1999 roku powołano w Wielu Zespół Szkół nr 2, w skład którego wchodzą 6-letnia szkoła podstawowa i 3-letnie gimnazjum publiczne.

      W 2005 roku rozpoczęto kolejną rozbudowę wielewskiej szkoły. Dobudowano kuchnię i stołówkę, której otwarcie odbyło się 22 lutego 2007 roku już pod kierownictwem nowego dyrektora Andrzeja Narlocha. Nowo wybudowany obiekt w znaczący sposób poprawił warunki pracy kuchni przygotowującej posiłki jak i sposób ich wydawania i spożywania.

      4 września 2009 roku odbyła się kolejna ważna dla naszej szkoły uroczystość. Było nią otwarcie i oddanie do użytku kompleksu boisk Orlik 2012.

      Poprawianie warunków nauki dla uczniów i pracy dla nauczycieli trwa nadal. Stopniowo poszczególne klasy wyposażane są w tablice multimedialne, przybywa pracowni komputerowych, jest szkolny radiowęzeł.

      2 września 2013 roku szkoła po raz kolejny przyjmowała zaproszonych gości. Powiększono budynku gimnazjum. W tej nowej części szkoły mieści się 5 dużych sal lekcyjnych i sanitariaty. Każda z sal otrzymała nowoczesne umeblowanie oraz wyposażenie multimedialne w postaci laptopów, tablic interaktywnych, projektorów oraz sprzętu nagłaśniającego.

      1 września 2017 roku rozpoczął się kolejny rozdział wielewskiej szkoły. Po decyzji MEN o likwidacji gimnazjów nastąpił powrót do dawnej nazwy a mianowicie Szkoły Podstawowej im. Wicka Rogali w Wielu.